Nawigacja fasetowa to świetny sposób na optymalizację użyteczności strony internetowej. Warto więc wiedzieć, na czym polega i jak ją wykorzystać!
Magdalena Antoń
Ważną rolę w nowoczesnych procesach rozwoju cyfrowego produktu odgrywa terminowe, metodyczne zbieranie danych dotyczących oceny i postrzegania go przez użytkowników końcowych, a także danych o ich potrzebach w ogóle, gwarantujące adekwatność oraz jakość zaprojektowanego doświadczenia użytkownika (UX). Na przestrzeni lat badania marketingowe przybierały różne formy – ankiet, grup fokusowych, testów A/B. Metody te pozwalają dowiedzieć się, co ludzie myślą o danym projekcie, a częściowo także, co robią, wchodząc z nim w interakcje. Często jednak nie dają jasnej odpowiedzi na pytanie, dlaczego użytkownik zachowuje się w ten czy inny sposób. Tutaj z pomocą mogą przyjść wywiady kontekstowe, łączące w sobie obserwację i rozmowę bezpośrednio z badanym. Sprawdźmy więc, jak taki wywiad może pomóc w poprawie UX.
W standardowych wywiadach ludzie nie zawsze mówią prawdę o tym, co robią – i często nie jest to intencjonalne. Taka jest specyfika postrzegania czynności rutynowych – wykonujemy je mechaniczne, nie zastanawiając się nad tym dłużej. Przez to przeoczamy wiele szczegółów i zapominamy o pewnych kwestiach, uznając je za nieistotne. Tymczasem dla projektantów produktów i usług, także cyfrowych, bezcenna jest wiedza o tym, jak użytkownik z nich korzysta. W końcu stworzony produkt musi rozwiązywać realne problemy i naturalnie wpasowywać się w środowisko użytkownika.
Wywiad kontekstowy to dość skuteczna próba połączenia obserwacji i wywiadu. Specjalista obserwuje, co robi użytkownik, a w trakcie badania prosi go o komentowanie swoich działań. Dodatkowo zadawane są pytania wyjaśniające, które pomagają lepiej zrozumieć decyzje i zachowania badanego. Zapewnia to wgląd w to, jak produkt firmy jest postrzegany i wykorzystywany w codziennym życiu odbiorcy.
Celem wywiadu kontekstowego jest uzyskanie jak najbardziej szczegółowego opisu działań użytkownika podczas korzystania z produktu, strony internetowej, aplikacji itp. Tutaj możemy napotkać pierwszą trudność – jedna sesja badania może trwać około 1,5 godziny. Z jednej strony nie jest to wystarczający czas, by dowiedzieć się wszystkiego. Z drugiej – nie warto przedłużać wywiadu, ponieważ badany może się nim zmęczyć i dane nie będą precyzyjne. Co więc należy zrobić? Przede wszystkim dokładnie określić, czego chcesz się dowiedzieć. Aby to zrobić, musisz odpowiedzieć na kilka pytań:
To kluczowe kwestie, które na danym etapie projektu najbardziej pomogą go rozwinąć lub poprawić. Na wszystkie te pytania należy odpowiedzieć przed rozpoczęciem badania.
Zwróć uwagę, że przedmiot badania określa nie tylko cele gromadzenia danych, ale także miejsce. Wywiad kontekstowy jest przeprowadzany tam, gdzie użytkownik wykonuje interesujące nas czynności (na przykład miejsce pracy, dom, samochód, kawiarnia itp.). Powiedzmy, że chcesz dowiedzieć się, w jaki sposób dana osoba generuje miesięczny raport w profesjonalnym oprogramowaniu. Pożądane jest więc zaobserwowanie jej w momencie, gdy pracuje właśnie nad takim raportem.
Metoda wywiadu kontekstowego opiera się na czterech podstawowych zasadach:
Zasady te określają specyfikę zbierania danych i komunikacji między badaczem a użytkownikiem. Przyjrzyjmy się im bardziej szczegółowo.
Wywiad kontekstowy polega na współpracy badacza z użytkownikiem w celu wspólnego opracowania szczegółowego opisu działań badanego. Niezbędne warunki skutecznej współpracy:
Badany musi zrozumieć, że celem wywiadu jest poprawa jakości interakcji z produktem. Niezwykle ważne jest wyjaśnienie, że nie jest to test kompetencji ani jakości wykonywanych przez niego zadań. Jest to konieczne do ustanowienia relacji opartej na zaufaniu.
Wywiady kontekstowe to elastyczna metodologia. Przed rozpoczęciem badania nie mamy jasnej listy pytań, które należy zadać użytkownikowi. Ze względu na specyfikę metody nie możemy z góry tworzyć takich pytań – zależą one bezpośrednio od działań i komentarzy użytkownika. Tutaj przydaje się fokus, czyli skupienie na przedmiocie badań – tych kwestiach, które na danym etapie określiliśmy jako kluczowe.
Kontekst jest tym, co odróżnia badanie kontekstowe od innych metod. Warunki, w których przeprowadzany jest wywiad, muszą być naturalne dla użytkownika. Badacz powinien zwrócić uwagę na następujące kwestie.
Podczas sesji badacz dzieli się z użytkownikiem swoimi interpretacjami i spostrzeżeniami, aby wysłuchać jego opinii i skorygować swoje wnioski. W rzeczywistości cała sesja wywiadu kontekstowego układa się w następujący cykl:
Cykl ten dotyczy zarówno pojedynczych działań użytkownika, jak i sesji jako całości.
Wywiady kontekstowe dają możliwość zebrania jakościowych informacji o tym, jak faktycznie użytkownicy pracują z produktem. Dodatkowo możliwość prowadzenia komunikacji z badanym na żywo pozwala od razu skonfrontować z nim niektóre wnioski i lepiej zrozumieć, dlaczego używa produktu w ten właśnie sposób, co przy tym czuje i jakie ma spostrzeżenia. Dzięki temu można nie tylko namierzyć problemy, ale także przetestować ich ewentualne rozwiązania.
Masz pytania? Agencja SEO Poznań Grupa iCEA chętnie na nie odpowie!
Chcesz zobaczyć o czym jeszcze pisaliśmy?
Magdalena AntońMagdalena Antoń
Karolina GoćkowskaRozpocznij
od bezpłatnej
konsultacji SEO
Zainwestuj w szczegółową konsultację SEO i dowiedz się więcej na temat wydajności Twojego sklepu internetowego. Przeprowadzimy dla Ciebie kompleksową analizę, dzięki której uzyskasz jasny obraz tego, co należy poprawić.
